ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ; 2015

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ Η BUSINESS AS USUAL;

     Η έννοια του πραξικοπήματος, που επικαλεσθήκαμε για να εξηγήσουμε την άνιση διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους δανειστές, υπονοεί πολιτική ανωμαλία. Αυτή, με την σειρά της, υπονοεί μια πολιτική ομαλότητας που προϋπήρξε. Επρόκειτο όμως για ανωμαλία ή για μια ιδιαίτερη ομαλότητα, στην οποίαν ο ισχυρός επιβάλλει πάντα την θέλησή του;

      Κυρίαρχος είναι αυτός ο οποίος μπορεί να ορίσει την έκτακτη συνθήκη, την κατάσταση εξαίρεσης και εκτάκτου ανάγκης, δηλαδή το πραξικόπημα. Αυτός είναι ο περίφημος ορισμός περί κυριαρχίας του γερμανού πολιτικού επιστήμονα Carl Schmidt. Στα κρίσιμα ζητήματα τα πραξικοπήματα διαδέχονται το ένα το άλλο, κατά τις επιθυμίες του εκάστοτε ισχυρού.

      Από την άλλη μεριά, ο γερμανός φιλόσοφος Junger Habermas, σε μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, υποστηρίζει ότι η λογική, οι νόρμες και οι νόμοι είναι αυτοί που ακολουθούνται στις κοινωνίες που μακροημερεύουν και προοδεύουν και αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αργής επικοινωνιακής και εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι κοινωνίες αναπτύσσονται ασκούμενες στον Ορθό Λόγο.

      Νομίζω ότι η διαπραγματευτική ομάδα ενός αριστερού κόμματος (ακριβώς επειδή είναι υποψιασμένη από την μαρξιστική της παιδεία περί της διαρκούς ταξικής αντίθεσης) πρέπει να έχει κατά νου και τους δύο ορισμούς. Κάνοντας ορθή εκτίμηση των μεγεθών ενός εκάστου των διαπραγματευομένων, πρέπει να μην αιφνιδιάζεται ούτε από πραξικοπήματα ούτε από την επίκληση των νόμων. Και τα δύο μπορούν να συμβαίνουν: και τα πραξικοπήματα και οι νόμοι. (Ειρήσθω εν παρόδω, αυτές οι δύο αρχές, ισχύς και νόμοι, είναι οι διαφορετικές αφετηρίες των δύο αντίπαλων σχολών σκέψης των Διεθνών Σχέσεων, της ρεαλιστικής και της ιδεαλιστικής.)

      Θα μπορούσαμε γενικά να πούμε ότι σε μια κορυφαία διαπραγμάτευση, στην οποία διακυβεύονται ύψιστα συμφέροντα, είναι ο Schmidt αυτός που έχει δίκιο. Την θέση της διαπραγμάτευσης παίρνει ξαφνικά η αυθαίρετη επιβολή ισχύος. Στα δευτερεύοντα, επιβεβαιώνεται μάλλον ο Habermas. Το ότι o Schmidt είναι αυτός που ύμνησε κάποτε τον Χίτλερ δείχνει την κάθε φορά υπαρκτή δυνατότητα του ισχυρότερου να λειτουργεί ως δικτάτωρ. Και το ότι ο Habermas αποτελεί σήμερα τον θεωρητικό της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας δείχνει τα όρια εφαρμογής της θεωρίας του (περί του ανολοκλήρωτου σχεδίου του Διαφωτισμού).

      Προσήλθαμε στην διαπραγμάτευση διακηρύσσοντας ότι θα πείσουμε με λογικά επιχειρήματα τους Γερμανούς δανειστές (και τους δορυφόρους, ακρο-ακροδεξιούς «Αληθινούς Φινλανδούς»). Αφελές εάν μέναμε σε αυτό. Το πιο αποτελεσματικό επιχείρημα ήταν αυτό που εμμέσως άκουσαν και κατανόησαν οι Γάλλοι και οι Ιταλοί σε σχέση με τον δικό τους φαύλο κύκλο λιτότητας και ύφεσης. Πρόκειται για υπολογισμούς ισχύος με προβολή στο άμεσο μέλλον: Θα μπορεί το ίδιο ανενόχλητα ο Γερμανός (από κοινού με τον «Αληθινό Φινλανδό» και τους λοιπούς «Αληθινούς Βορείους») να κάνει στο μέλλον πραξικοπήματα εναντίον του Γάλλου ή του Ιταλού, επικαλούμενος νέες εξαιρέσεις και έκτακτες συνθήκες;

Αυγή 17/7/2015

Ενημέρωση 17/7/2015