ΠΟΛΗ ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟ, 2015

Η ΠΟΛΗ ΩΣ ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟ

      Η Κέρκυρα χαρακτηρίζεται από κάτι, που δεν βρίσκεται σε καμία εκ των άλλων υποψηφίων πολιτιστικών πρωτευουσών: είναι ένα παλίμψηστο της ιστορίας.  Η πόλη συναντάται με όλες ανεξαιρέτως τις ιστορικές περιόδους. Εδώ λοιπόν, που είναι ορατοί όλοι οι χρόνοι, δεν είναι δυνατόν να αντλήσουμε από κάπου αλλού την έμπνευση για τους σχεδιασμούς της πολιτιστικής μας υποψηφιότητας για το 2021.

      Ο Ομηρικός ήρωας, ανάμεσα στις παροιμιώδεις περιπλανήσεις, θα έχει πάντα να λέει για αυτή την πρώτη παγκοσμίως ιστορικά καταγεγραμμένη φιλοξενία. Ένας θαυμάσιος ιδρυτικός μύθος για την σύγχρονη οικονομική δραστηριότητα της πόλης. Οι εποχές ακολούθως διαδέχονται η μια την άλλη όχι σκιωδώς, αλλά με φωτεινά σύμβολα που εύκολα γίνονται ευρωπαϊκά και παγκόσμια. Το σύμβολο του 1716, ας πούμε, σηματοδοτεί την έναρξη του ακόλλητου από έξωθεν απειλές ευρωπαϊκού Αιώνα των Φώτων. Ίσως κάποτε η ανεύρεση της του Αριστοτέλους Κερκυραίων (και ουχί Κερκυραϊκής) Πολιτείας να εξηγήσει γιατί στον τόπο τούτο, και παρ' όλους τους κατακτητές, δεν ευδοκίμησε  ποτέ κανείς τύραννος.

      Ο σημερινός μας σχεδιασμός, όσο και αν αφορά το μέλλον, δεν μπορεί παρά να διαλέγεται δυναμικά και δημιουργικά με αυτό το μοναδικό παρελθόν. Αν αυτό το παρελθόν θεωρηθεί ως μια μη μονοσήμαντη κληρονομιά, τότε θα μπορέσουμε να φτιάξουμε το υπόδειγμα μιας πόλης ανοιχτής στις σημερινές πολιτιστικές και επιστημονικές προκλήσεις.

      Είναι βέβαιον ότι δεν βρέθηκε τυχαία ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων να ταξιδεύει προς την Κέρκυρα ή από την Κέρκυρα. Είναι εξ ίσου βέβαιον ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός της ετήσιας συνάντησης δεκάδων  παγκοσμίου κύρους φυσικών που συσκέπτονται κάθε Σεπτέμβριο στην Παλαιόπολη - ανάμεσα σε μια πρωτοχριστιανική βασιλική και δυο αρχαίους ναούς, υπό τον ίσκιο ενός από τους πλουσιότερους κήπους της χώρας και υπό τους ήχους των παφλασμών των κυμάτων της κοντινής θάλασσας.

      Στην εποχή κατά την οποία η δημιουργική πνευματική εργασία μπορεί να πραγματοποιείται μακριά από τα σημεία παραγωγής και πώλησης του τελικού προϊόντος, η πόλη μπορεί να καταστεί η μόνιμη κατοικία μιας εξειδικευμένης πνευματικής εργασίας. Μια βόλτα στα ήσυχα και καθαρά σοκάκια του Καμπιέλου (της UNESCO βεβαίως), σε ένα διάλειμμα, δεν θα είναι μόνον η άυλη αμοιβή. Θα αφορά κυρίως τον τρόπο της μοντέρνας εργασίας, ενός αναγκαίου face-work, μιας δημιουργικής συνάντησης πρόσωπο με πρόσωπο των εργαζομένων, μιας θύελλας εγκεφάλων σε επίπεδο πόλης.

      Η ενδιαφέρουσα μικρο-γεωγραφία τέτοιων τόπων συναντήσεων και συνεννοήσεων μέσα σε πόλεις και συνοικίες (γνωστή σε γεωγράφους και γεωπολιτικούς για την εξήγηση πολύπλοκων σύγχρονων φαινομένων) είναι αναπόσπαστο μέρος του υπό εξέλιξη διεθνούς καταμερισμού εργασίας. Το συντηρημένο περιβάλλον ιστορικής μνήμης, ως ερείπιο και θεμέλιο συνάμα, όπως λέει ο ποιητής, θα αποτελεί το γονιμοποιό πλαίσιο των ρηξικέλευθων ιδεών της σύγχρονης παραγωγικής συνθήκης.    

      Σταματάμε να αναμηρυκάζουμε στείρα τα "περασμένα μεγαλεία" και αρχίζουμε να παράγουμε τον δικό μας πολιτισμό. Μια νέα στρώση πάνω σ' αυτό το αρχαίο, μεσαιωνικό και ύστερο παλίμψηστο. Οι δράσεις της πολιτιστικής πρωτεύουσας θα πρέπει να κατατείνουν στον συνδυασμό ενός προνομιακού περιβάλλοντος και της νέας παραγωγικής δομής. (Οι θεματικές πρωτοβουλίες προσέλκυσης επιχειρήσεων και επαγγελματιών ανά την διεθνή αγορά μπορούν κατ' αρχήν να σχεδιασθούν με βάση τις πρωτοποριακές θεματικές σχολές του τοπικού Πανεπιστημίου.)

      Η εργασία, στην νέα εποχή, θα είναι πάνω από όλα πολιτισμός (για να μην είναι ρομποτική χωρίς άνθρωπο και έλεος).

Ενημέρωση 18/10/2015